Wat is PKD (Polycystic Kidney Disease)?

PKD is een erfelijke aandoening waarbij in beide nieren meerdere cysten (met vocht gevulde holten) aanwezig zijn. Het aantal en de grootte van de cysten kan variëren maar zal naarmate de kat ouder wordt toenemen. De cysten verdrukken het gezonde nierweefsel waardoor de nierfunktie vermindert. Uiteindelijk zal er chronisch nierfalen ontstaan.

Wat is de oorzaak van PKD?

PKD wordt veroorzaakt door een fout in het DNA waardoor een bepaald eiwit wat van belang is voor een goede nierfunktie verkeerd wordt aangelegd. Omdat PKD dominant vererft zal al bij de aanwezigheid van één allel PKD1 de ziekte tot uiting komen. PKD is in Nederland geïntroduceerd door import van enkele PKD-lijdende katten uit Amerika en wordt voornamelijk gezien bij Perzische katten en kruisingen daarvan. Naar schatting heeft circa 1/3 van de perzenpopulatie in Nederland deze aandoening en omdat de vererving dominant is zullen ook kruisingen met Perzische katten vaak lijder zijn (zoals de heilige Birmaan, de ragdoll en de Britse korthaar). Het goede allel wordt in de literatuur meestal pkd1 genoemd (kleine letters).

Wat zijn de symptomen van PKD?

Hoewel de aandoening aangeboren is zullen de symptomen meestal pas optreden wanneer de dieren 6-7 jaar oud zijn. Dit komt omdat de nieren lange tijd in staat zijn om de verminderde funktie te compenseren. Pas wanneer er 70-75% van de nierfunktie verdwenen is zullen er klachten ontstaan. De symptomen de aanwezig kunnen zijn zijn dus de symptomen van chronische nierinsufficiëntie:

• veel plassen
• veel drinken
• verminderde eetlust
• vermagering
• apathie
• braken
• bleke slijmvliezen ten gevolge van bloedarmoede (verminderde aanmaak erythropoïetine)
• uitdroging
• soms zijn de bobbelige nieren bij buikpalpatie voelbaar

verhoogd ureum en creatinine ten gevolge van nierfalen

Hoe stellen we de diagnose?

Met behulp van echografie kan de diagnose PKD in een vroeg stadium (nog voordat er klachten zijn) gesteld worden. Vanaf een leeftijd van zes maanden is de echo redelijk betrouwbaar. Wanneer er op jongere leeftijd een echo gedaan wordt is deze nog wel eens vals-negatief en kan de echo op zes maanden leeftijd herhaald worden. Bij verdenking van PKD óf een screening bij een gepredisponeerd ras zullen wij u doorsturen naar een specialist echografie omdat het maken van een goede echo specialistisch werk is en niet door iedereen wordt gedaan.

Hoe is de behandeling van PKD?

Er is helaas geen afdoende therapie voor katten met PKD. De cysten in de nieren kunnen niet verwijderd worden en door het progressieve verloop dat de nierfunktie steeds slechter worden. De behandeling bestaat uit het ondersteunen van de nierfunktie met nierdieet en medicijnen die de doorbloeding van de nieren verbeteren (de zgn. ACE-remmers). Nierdieet bevat minder eiwit en zouten zodat de nieren in hun werking ontlast worden. Ondanks deze aanpak zal uiteindelijk de nierfunktie in de tijd slechter worden.

Lees meer over nierinsufficiëntie...

Wat kunnen we preventief doen?

Het is heel verstandig om een DNA-test te laten uitvoeren op PKD vóórdat de kat wordt ingezet in de fokkerij. Met deze bloedtest wordt de erfelijke aanleg voor PKD bepaald en wanneer de kat drager is van één of beide PKD1-allelen mag deze niet worden gebruikt in de fokkerij. Alleen op deze manier kan een ziekte als PKD uiteindelijk uit een ras gefokt worden. Bij het bloedprikken zijn de stamboekgegevens én een chip noodzakelijk omdat het laboratorium anders geen uitslag op naam kan en mag geven.

De DNA-test kan de volgende uitslagen opleveren: