De vraag van 6 november 2012 luidt:

 

"Wij hebben een koppeltje hennen en die hebben een aantal bevruchte eieren uitgebroed waaruit één haantje is gekomen. Nu is dit haantje wat ouder geworden en het was onze bedoeling dat hij voor nieuw nageslacht zou gaan zorgen, maar het enige wat hij doet is achter de hennen aanjagen en hij pikt ze daarbij ook. Er is al een hen met een kapot gepikte kam en kop. Wat moeten we nu doen?"

 

IMG 5796

 


Antwoord van Frank:

"Wanneer er in een toom kippen gepikt wordt zijn er een aantal mogelijke oorzaken te noemen. Allereerst is het zo dat bij de introduktie van een nieuw dier (en dat is in principe ook een nieuwe hen of haan uit een uitgebroed ei) de pikorde moet worden bepaald. De pikorde is een rangorde waarin de hoogste kip de rest zal pikken, nummer twee zal ook weer de ondergeschikte dieren pikken en zo verder. Wanneer de vrije scharrelruimte groot genoeg is en de 'ondergeschikten' voldoende vluchtmogelijkheden hebben zullen de ruzies omtrent de pikorde zelden tot ernstige verwondingen leiden. Het tot bloedens toe verenpikken en kannibalisme onder kippen wordt voornamelijk gezien bij grote koppels kippen die onvoldoende ruimte hebben. Het typische van de pikorde van kippen is dat er niet alleen een zeer duidelijke nummer 1 is, maar ook een duidelijke nummer 2, nummer 3 enzovoorts. Bij andere dieren is er vaak wel duidelijk wie nummer 1 is, maar is er voor de rest geen eenduidige hiërarchie. Over het algemeen doet een haan niet mee in de pikorde maar kan hij, wanneer hij later geïntroduceerd wordt in de toom, wel ruzie maken met de topkip die haar positie uiteraard niet wil afstaan.

Een tweede reden voor het vertoonde gedrag is dat jonge haantjes de hennen willen gaan dekken, het zogenaamde treden. Met name jonge, onervaren haantjes kunnen daarin heel onhandig en lomp zijn waardoor de hen zowel op de rug als op de kop behoorlijk beschadigd kan raken. Vaak hebben deze haantjes ook nog een favoriete hen die het helemaal zwaar te verduren krijgt. Gezien uw verhaal denk ik dat dit bij uw haantje wel eens het geval zou kunnen zijn.

Een derde reden voor extreem pikgedrag treedt op wanneer een kip ziek of gewond is. Voor de overige kippen zal een zieke kip aanleiding zijn om deze tot bloedens toe te pikken. Misschien ten overvloede, maar wanneer u een kale kip in het hok ziet kan zij natuurlijk ook gewoon in de rui zijn. Kippen ruien meestal aan het einde van de zomer waarbij er veren uitvallen die vervangen worden door nieuwe. De volledige rui duurt zes tot acht weken en daarna heeft de kip voor de winter een keurig nieuw verenkleed. Sommige kippen vertonen naast de normale rui ook nog de zogenaamde 'nekrui', waarbij alleen de veren van de nek vervangen worden.  

Het is verstandig om de haan te isoleren totdat de verwondingen genezen zijn. De aanwezigheid van verwondingen en bloed zal de neiging tot pikken versterken. Wanneer de ruimte groot genoeg is en de wonden zijn genezen kunt u de haan opnieuw introduceren. Wanneer de haan recidiveert in het verwonden van de kippen is het misschien verstandig om uit te zien naar een andere haan."